Opvoeding

Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong zijn snelle, intense, gedreven, onderzoekende en onafhankelijke denkers. Zij pikken bijna alles op wat er rond hen gebeurt en gezegd wordt. Ze hebben extra behoefte aan steun en bemoediging om te mogen zijn zoals ze zijn en de kloof met hun omgeving te leren overbruggen. Door vragen af te wimpelen en het gedrag veelvuldig te corrigeren, geef je je kind het gevoel niet goed te zijn zoals het is. Ga met ze in gesprek, neem je kind serieus en vooral: accepteer je kind zoals het is. Rem ze niet af maar sluit zo goed mogelijk aan bij hun interesses. Afremmen dwingt hen tot aanpassen waardoor ze het contact verliezen met wie ze zijn.

Het vergt  van ouders heel wat energie en creativiteit om er mee om te gaan. Als kinderen bijv. weigeren te doen wat je zegt en je regels ter discussie stellen, kan die onafhankelijke manier van denken soms hoogst frustrerend uitpakken en is de kans groot dat je boos wordt en het afstraft.

Het probleem waar ouders van kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong vaak tegenaan lopen is dat de gangbare manier van opvoeden niet past bij de aard van hun kinderen. In onze maatschappij is straffen en belonen de meest gebruikte manier van opvoeden. Het doel is dat kinderen zich leren conformeren. Maar ‘conformeren’ botst met de creatieve, onderzoekende, onafhankelijke aard van deze kinderen. Straffen en belonen werkt vaak averechts.

Problemen thuis ( en op school) met hun gedrag komen regelmatig voor. Heftig reageren, een sterke eigen wil, het niet willen meewerken aan (onverwachte) plannen en eeuwig argumenteren zijn lastige noten om te kraken. Toch is het nodig daarin actie te ondernemen, het gaat meestal niet vanzelf over. Vaak wordt dit gedrag opgevat als onwil en worden er negatieve consequenties aan het negatieve gedrag verbonden om het af te leren. Dit klopt niet. Het kind handelt niet uit onwil maar uit onkunde. Negatieve consequenties versterken het gevoel van machteloosheid en versterken het negatieve gedrag. Er is een andere basishouding nodig. Wat deze kinderen (naast voldoende cognitieve uitdaging waarin ze hun ei kwijt kunnen) nodig hebben is ferme, vriendelijke sturing waarin verwachtingen helder zijn en waarbij ze ondersteund worden om hun eigen passende weg te vinden. Er ontstaat een heel andere dynamiek als ouders, in plaats van te straffen of te belonen, zich richten op ‘leren’, het zoeken naar oplossingen en het helpen ontwikkelen van zelfdiscipline, verantwoordelijkheid en probleemoplossende vaardigheden.

Je zult het als ouder planmatig aan moeten pakken als je eerdere pogingen tot verbetering zijn gestrand. Bepaal je strategie vooraf, niet in de emoties van een botsing. Wat ga je doen, wanneer, hoe? Wees kort en duidelijk met afspraken, wordt niet boos, niet argumenteren. Straal vertrouwen uit dat het nu wel gaat lukken, moedig aan en heb oog voor de inzet en elke (kleine) vooruitgang! Gebruik boekjes om met je kind over emoties te praten. Help emoties (h)erkennen en beheersen, geef compliment (en leer ontvangen). Schroom niet om hulp te zoeken als serieuze pogingen geen resultaat opleveren.

Omdat kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong vaak meer kunnen dan we verwachten, worden ze vaak bejubeld en geprezen. Dit lijkt zelfvertrouwen te geven, maar werkt in de praktijk faalangst in de hand. Het draait kennelijk om het oordeel van de buitenwereld en een goede prestatie is een bewijs dat je slim bent. Kinderen hebben meer aanmoedigen en vertrouwen dan aan prijzen. De aandacht zou moeten gaan naar hun eigen proces, het ontdekken van hun strategieën, hun inspanning en vooruitgang. Ook dit een andere benadering dan in onze maatschappij gangbaar is.

Boektip Help! mijn kind is hoogbegaafd (gratis ebook) 

auteur: Drs Marieke van der Zee

“Help! mijn kind is hoogbegaafd – Wat je MOET weten” is een gratis ebook voor ouders van hoogbegaafde kinderen over hoe ze hun kind het beste kunnen ondersteunen.

De volgende onderwerpen komen in dit ebook aan bod:

• De 4 stappen naar een gelukkig en evenwichtig hoogbegaafd kind
• Erkennen en waarderen van hoogbegaafdheid
  • Een andere manier van denken
  • Een andere manier van zijn
    • Intensiteit en sensitiviteit
    • Introversie versus extraversie
    • A-synchrone ontwikkeling
• Zorgen voor een passend sociaal netwerk
• Zorgen voor een uitdagende omgeving waarin je kind zijn ei kwijt kan en zich kan ontwikkelen
  • Aanpassen van onderwijs
  • Zorgen voor een inspirerende en uitdagende omgeving ook buiten school
• Anders opvoeden
• Praktische tips & tools
  • Richt je op wat je zelf gaat doen
  • Prettige Time-out
  • Gebruik groeitaal
  • Maak een keuzerad
  • Luisteren
  • Afspraken maken en handhaven …